W obronie D&D

Z rzadka przejmuję się tym, co w polskim piekiełku piszczy, ale nawet do mnie dotarły echa pewnych opinii, jaskie ostatnio przetoczyły się przez fundom. Szczerze mówiąc, przykro mi się zrobiło, czytając smętne kawałki, w których moja ukochana gra jest uznawana za chłam, tylko dlatego, że jest taka, jaka jest. Ale najwidoczniej już coś takiego jest w wiślanej wodzie, że temat "AD&D jest głupie" powraca jak Posłaniec na athasiańskim niebie.

Tak moi kochani hejterzy, nie jesteście pierwsi, nie odkryliście Ameryki. Podobne rozmowy i awanturki przetaczały się jeszcze gdy internet oznaczał spory rachunek telefoniczny, a wielkie dinozaury przemierzały prehistoryczne równiny.
 Ale, po kolei...

Moja sympatia do (A)D&D bierze się z czasów, kiedy była to jedna z nielicznych gier fabularnych, jakie dotarły do Polski. Jeśli nie liczyć Warhammera i przywożonych z Zachodu pojedynczych dziwadeł pokroju Torg, RuneQuesta, czy artykułów Jacka Ciesielskiego, w naszym kraju inne gry fabularne po prostu mnie istniały. W moim kręgu AD&D oznaczało RPG, a granie w gry fabularne było niczym innym, jak sesją AD&D. W epoce internetu i łatwego dostępu do wszystkich treści bajką o żelaznym wilku będzie wspominanie, jak gorączkowo przeglądaliśmy w klubie "Twierdza" boxed set o City of Greyhawk. Kilka osób siedziało przy jednym stole, porównywało mapy z podręcznikami, kartkowało książki, wyczytywało każdą literkę. O tym, jak duże to było przeżycie świadczy chociażby fakt, że pamiętam ten moment do dzisiaj (a już poszukiwania rzeźni na mapie, to perełka!).

W tamtych czasach nikt nie przejmował się nierealnością systemu, tym że "łupanie potworów i szabrowanie skarbów" jest ludyczną i niezbyt wysublimowana wersją RPG. Graliśmy aż kostki krwawiły i na następną sesję czekaliśmy już od chwili, kiedy skończyła się poprzednia. Obawiam się, że obecni krytycy (A)D&D po prostu są zbyt zmanierowani, aby czegoś takiego doświadczyć.

Wierzcie mi lub nie, ale był taki moment w moim erpegowym życiu, kiedy porzuciłem światy TSR. Zafascynował mnie World of Darkness i wraz z kilkoma bliskimi mi osobami zagłębiliśmy się w światach Werewolf: the Apoclaypse i Vampire: The Masquerade. Było to na kilka lat przed eksplozja popularności tych sysemów w naszym kraju, a o Polskim Elizium Świata Mroku nikt nawet nie śnił. Jednak podobnie jak późniejsi amatorzy gotyckiego mroku, rozsmakowałem się w nowym systemie. Po pierwsze łamał tabu, które w AD&D wbijano mi do głowy od samego początku. Mogłem grać potworem (wszystkie podręczniki do AD&D mówiły, że w takiej sytuacji bohater stawał się NPC-em, a gracz losował nową postać, zupełnie jakby przegrał!). Sama idea przeniesienia istot rodem ze średniowiecznej baśni do naszego świata była obłędna! Weźcie pod uwagę fakt, że trafili mi się do gry świetni ludzie, nic dziwnego że wpadłem jak śliwka w kompot.

Co uwiodło mnie najbardziej, to fakt że w systemie Storyteller największy nacisk położono na narrację. Wczuwaliśmy się w postacie, toczyliśmy dyskusje, żyliśmy nimi. Nie załapałem się na LARPY, ale wiele naszych sesji o nie się ocierało. Co niepokojące, nie zapaliła mi się żadna lampka ostrzegawcza, kiedy na sesjach zaczęły się pojawiać podejrzane elementy: granie na uczuciach, wykorzystywanie wiedzy o sobie nawzajem itp. Uważałem wtedy, że RPG to wysublimowana rozrywka, połączenie greckiego katharsis z psychodramą, zrozumiała jedynie dla nielicznych i wybranych. W swej bucie postanowiłem, że moje sesje mają poruszać ważne tematy: dyskryminację, wykluczenie, wpływ świata na ludzką duszę itp. Dziś, kiedy o tym myślę, oblewam się rumieńcem wstydu. Pozwólcie więc, że spuszczę na to zasłonę miłosiernego milczenia, grubszy facet w średnim wieku żałośnie wygląda, kiedy się rumieni.

Był rok 1997 może 1998, kiedy nastąpił zwrot. Rozmowa na imprezie, jakieś dyskusje na temat gier i wtedy usłyszałem słowa, za sprawa których czytacie tego bloga. Kiedy ja rozwodziłem się nad World of Darkness, mój przyjaciel (a w pewnym sensie i role model), Prezes, powiedział tak: "Paladynie, ja nie chce przezywać rozterek, ani grać potworem w ludzkiej skórze. W erpegach chcę być bohaterem, robić rzeczy, których nie mogę w realnym życiu". to zdanie uderzyło we mnie jak taran. Zacząłem myśleć, analizować i zastanawiać nad tym, czego ja chce. Skutek jest taki, że moje podręczniki do Świata Mroku się rozeszły, kserówki leżą w piwnicy (chyba), a na półkę wróciło (A)D&D.

Bo gry fabularne to zabawa i rozrywka, nic więcej. To żadna psychodrama ani jeepform (czymkolwiek to jest). Nie chodzi o przezywanie rozterek, uzdrawianie duszy, doznawanie oczyszczenia. Ludzie, jesteśmy dorosłymi facetami, którzy udają, że są kimś innym! Nie ważne czy księciem wampirów, czy kranosludzkim zabójca smoków, to jest zabawa w wyobraźni. Od dziecięcych gier na podwórku rożni się tym, że wydajemy na nią furę kasy! Dajcie sobie spokój z "głębokim przesłaniem", "nowatorskim podejściem", czy moim ulubionym "zabawą z konwencją". To szukanie drugiego dna, gdzie go nie ma. To jak kłopoty polskich krytków z "Avaterm".

(A)D&D jest grą dla tych, którzy chcą przez kilka godzin być bohaterami w fantasy: przemierzyć lochy, zabić kilka potworów, zdobyć skarb. Nie ma w tym różnicy w stosunku do Świata Mroku, gdzie gracze choć przez chwilę chcą poczuć to, czego co noc doświadczał Lestat czy Armand. W Deadlandsach udajemy kowbojów i Indian (znowu podwórko się kłania), a w Zewie Cthulhu ja próbuję znaleźć atmosferę lat dwudziestych. Pomimo różnych rozgrywek i typów zabawy, żadna nie jest lepsza od drugiej. Są inne, bo skierowane do innego odbiorcy.

Ktoś tam pisze, że "zapala mu się czerwona lampka, bo to scenariusz do D&D". Takie myślenie oznacza uprzedzenia, a one do niczego dobrego nie prowadzą. Ktoś deklaruje, że będzie "hejterzył D&D" dla zasady. Jakiś konkretny powód oprócz sadzenia się i budowania internetowej marki? Bo mnie osobiście zrobiło się przykro, że ktoś nie będzie mnie lubił tylko na podstawie tego, ze jestem fanem jakiejś gry.

Na łamach tego bloga piszę o (A)D&D od kilku lat. Piszę, bo kocham ten system i kocham światy, jakie zostały na jego potrzeby stworzone. To część mojego życia, przyjaciół, historii, pracy. Boli mnie, jeśli ktoś skreśla grę (i to, co dla mnie się z nią łączy) ot tak po prostu, bo ma taki kaprys. Skoro tak pisze, to znaczy że moje blogowanie nie ma zbyt wielkiego wpływu, ot kolejny maniak tematu, który gdzieś tam bełkocze w odmętach internetu. Wydaje mi się, że trafiam do kilku osób i chociaż to fajne. Ale że jestem człowiekiem, który wierzy w dialog, który uważa że dyskusja prowadzi tylko do dobrych wyników, mam pewien pomysł.

Nie pojawię się na Polconie czy innym konwencie, który odbywa się stosunkowo niedługo, niestety nie pozwalają mi na to pewne WAŻNE SPRAWY oraz lenistwo. Natomiast liczę, że w ferie zimowe 2013 odbędzie się w Warszawie ZjAva. Na nią się wybiorę i zapraszam osoby które uważają że (A)D&D to gra dla głupków do mnie na sesję. Być może poprowadzę tez prelekcję, ale chciałbym pokazać Wam, jak człowiek może pokochać grę, pomimo jej wad. Chciałbym pokazać Wam że dedeki to łupanie potworów, szwendanie po lochach i rabowanie skarbów, ale też gra, która ma wiele innych obliczy, multum świetnych światów i magię, która sprawia, że wiele osób gra w nią do dziś.

No to rzut na inicjatywę...