Projektanci nie powinni pisać...

... książek. A przynajmniej niektórzy, bowiem jak się okazuje, talent do tworzenia gier czy światów, nie idzie w parze z opowiadaniem różnych historii. To, że się ładnie opisało setting, nie oznacza, żę napisze się dobrą powieść w nim osadzoną...

Czytam obecnie Mark of Nerath, powieść napisaną przez Billa Slavicseka, która jest drugą częścią do cyklu o międzyplanarnej zarazie, która dotknęła wszystkie światy D&D. Ta książka zainteresowała mnie z dwóch powodów: po pierwsze rozgrywa się na terenie doliny Nentir, po drugie napisał ją Bill, jeden z moich ulubionych projektantów, który nad D&D pracował jeszcze za rządów TSR.

Dość powiedzieć, że Slavicsek maczał palce w Dark Sunie (napisał między innymi genialny dodatek Elves of Athas, który tchnął w tę rasę nowe życie), Planescape, był jednym z motorów za powstaniem niedocenianego Alternity. Później został szefem działu R&D Wizards of the Coast. Innymi słowy, facet ma wyobraźnię, pomysły i zdawałoby się, lekkie pióro.

Tak niestety nie jest. Pióro fabularne Billa ma ciężar nagrobnej płyty, zgrzyta jak kreda po szkolnej tablicy, a brnięcie przez Mark of Nerath przypomina orkę na ugorze w grudniowe mrozy na Syberii. Fabuła jest sztampowa do bólu, bohaterowie tak nudni, że Uwe Boll wymyśliłby ciekawszych w swojej ekranizacji, a akcja toczy się tak nielogicznie, że w Elementarnym Chaosie znalazłoby się więcej systematyki. Najgorsze jest to, że wszyscy, wszystko wiedzą i od razu wyjaśniają. W książce nie ma odrobiny suspensu: reventant od razu wie, że jest revenantem, o tajemnicach Shadowfell rozprawiają ze znawstwem dość pośledni ożywieńcy, a gdy pierwszy lepszy chłopek okazuje się być dziedzicem Imperium Nerath, bez cienia wątpliwości wierzą w to wszyscy, bo dzieciak ma jakieś znamię. Szczytową głupotą była dla mnie walka z vampire lordem. Ów przebiegły i stary ożywieniec nie jest w ciemię bity. Widząc, że przegrywa walkę, ucieka pod postacią mgły... Do sąsiedniej komnaty. Tak, bo przez setki lat swego życia nie wpadł na to, aby lepiej ukryć swoją trumnę, niż za ścianką z gipso-kartonu.

Mark of Nerath jest przykładem, że nie każdy projektant nadaje się do bycia autorem. W historii settingów do (A)D&D takich przypadków było wiele. Najbardziej jaskrawym jest Troy Denning i jego pięcioksiąg (Prism Pentad) darksunski. Cykle całkowicie zmienił oblicze świata, odarł setting z tego, co czyniło go fajnym. Żadne próby ratowania go poszerzaniem świata, ucieczką w przyszłość, nie dały rezultatu, dopiero reset pod regułami czwartej edycji, odkręcił to, co nawyrabiał Denning. Ci więcej, czytając jego powieści (w fatalnym, karygodnym, wołającym o pomstę i szmacianym przekładzie Amberu), wiedziałem, że oto mam do czynienia z Grafomanią przez duże "G". Sam pisarz nie zrobił jakiejś oszałamiającej kariery. Pisze nadal, publikuje "bestsellery", ale pracuje na pomysłach, jakie wypracowali inni (Gwiezdne Wojny, czy powieści WotC), a to coś znaczy.

To doprowadza nas do jeszcze dwóch pisarzy i problemu, jakie uosabiają. Straszne jest dla twórcy, gdy staje się więźniem własnego bohatera. Kiedy ludzie chcą czytać o kimś, kogo stworzył wiele lat temu i tylko za sprawą tamtego fartu może kontynuować karierę pisarską. Piję tutaj do R. A. Salvatore'a, który żyje z Drizzta, rozciągając jego sagę do niebotycznych rozmiarów. Kolejne tomy jego przygód rozchodzą się jak ciepłe bułeczki, ale sukces kończy się tam, gdzie nie dociera mroczny elf-renegat.

Bardziej jaskrawym przykładem takiego one hit wonder jest Bill King. Ten co prawda nie pisał dla TSR/WotC, a dla Black Library, jednak pozostał więźniem Gotreka i Felixa. Kiedy próbował się odciąć od nich, napisał jakąś trylogię, której chyba nikt nie czytał. Wiem, że wyszła po polsku, ale pisząc te słowa, nie pamiętam nawet jej tytułu. To już o czymś świadczy. Najdobitniejszą miarą syndromu o którym piszę jest to, że gdy skruszony King wrócił do Black Library, to nie oddano mu żadnego ze sztandarowych bohaterów: ani Gotreka i Feliska, ani Ragnara. Inni autorzy lepiej o nich pisali...

Dobry projektant nie zawsze jest dobrym pisarzem. Mieć fajne pomysły to jedno, umieć je przelać na papier odziane w fabułę, to drugie. Mam nadzieję, że pozostałe części cyklu Abyssal Plague będą lepsze.

Aha, moja dolina Nentir bardziej mi się podoba.